Wat zijn dupes? Of het woord ‘dupes’ bij je bekend is, kan mogelijk een aanwijzing zijn voor je leeftijd. Terwijl de -pardon- oudere generatie mij vaak verward aankijkt bij het horen van het woord ‘dupes’, zijn dupes razend populair onder de jeugd.
Dupes, afgeleid van het Engelse woord ‘duplicates’ zijn namaakproducten van populaire en vaak dure producten. De makers van een dupe streven veelal naar dezelfde look, functionaliteit of kwaliteit, maar dan zonder het hoge prijskaartje.
Instagram en TikTok staan vol met tips over waar je dupes kunt vinden. Denk aan dure make-up dupes, imitaties van Stanley drinkflessen, Bacarat Rouge parfum, Lululemon leggings, en zelfs UGG dupes van vanHaren. Zara komt regelmatig met dupes van luxe modehuizen, terwijl SHEIN op zijn beurt weer dupes creëert van de ontwerpen van ZARA - een soort dupe inception.
En één van de bekendste ‘dupe-verkopers’ is misschien wel de Action. Ze bieden imitaties aan van diverse producten, zoals dupes van Olaplex haarmiddelen, Woodwick knisperkaarsen, de populaire parfum La Vie est Belle van Lancôme, en Doctor Squish speelgoed. De namen zoals Plex Care, Treewick, Amazing Life for her en Squish Factory zijn slim gekozen met een verwijzing naar het ‘originele’ product, veelal met ook overlappingen in de verpakkingen.
Het mooie aan ons vak is dat wij bijdragen aan het beschermen van creativiteit en innovatie. Of het nu gaat om een uitvinding, merknaam, logo, kunstwerk, muziek of speelgoed, intellectuele eigendomsrechten spelen altijd een rol. Sommige van die rechten, zoals auteursrechten, verkrijg je automatisch, maar sommige rechten dien je zelf te vestigen. Door het (juist) vestigen van deze rechten, kun je dupes makkelijker tegengaan.
En waarom rechtvaardigen we het bestaan van al deze beschermende IE-rechten? De gedachte hierachter is dat wanneer je zo'n creatief idee tot uitwerking brengt, hier veel inspanning, geld en tijd in zitten. Als samenleving belonen en erkennen we op die manier de tijd en inspanning die in dit creatieve idee zijn gestoken.
Mag dit zomaar?
Het lijkt handig voor consumenten: een goedkopere variant van een populair maar duur product. Het ethische aspect laat ik bewust buiten beschouwing, maar mogen deze dupes zomaar worden verkocht? Helaas is het antwoord niet eenduidig: het ligt eraan. Een directe kopie is bijna nooit toegestaan, maar dupes bevinden zich vaak in een grijs gebied omdat ze 'geïnspireerd zijn op'. Hoe ver deze bescherming reikt, is afhankelijk van de mate van 'nagemaakt' materiaal en de concrete omstandigheden van elk geval. Indien er bijvoorbeeld modelrechten zijn gevestigd, heb je als bedenker een sterker recht om verzet te bieden.
Een recent voorbeeld uit de praktijk is de zaak aangespannen door de speelgoedmaker Boti. Boti ontwierp het speelgoedproduct de Doctor Squish - Squishy Maker en bracht het op de markt. Dit is een knijpballenmachine op basis van slijm of een andere vulling, die onwijs populair is; zo wonnen ze in 2022 de publieksprijs voor Verkiezing Speelgoed van het Jaar in de categorie Knutsel en Creatief. Toen er plots een dupe genaamd Squish Factory in de Action lag, spande Boti een kort geding aan en kreeg gelijk van de rechter. De dupe leek te veel op de originele Doctor Squish – Squishy Maker, en alle Squish Factory producten moesten worden afgegeven of vernietigd. Een overwinning voor creativiteit en innovatie.
Kortom, dupes vormen een intrigerend fenomeen in de wereld van innovatie en creativiteit. De dunne lijn tussen inspiratie en inbreuk blijft een uitdaging. Voor ondernemers en ontwerpers is het van belang om hun ideeën effectief te beschermen middels IE-rechten, waardoor het optreden tegen een dupe zo gemakkelijk mogelijk wordt gemaakt.
Wil je advies om te voorkomen dat er dupes van jouw product op de markt verschijnen, of ben je al geconfronteerd met dupes en wil je hier tegen optreden? Neem zeker contact met me op, ik help je graag!
