Het belang van een goede IE-strategie

Wat is IE en hoe levert het waarde creatie voor een onderneming op?

Intellectueel Eigendom (IE), ofwel Intellectual Property (IP), omvat rechten waarmee innovaties, creatieve uitingen en merken worden beschermd. Hieronder vallen onder andere octrooien (voor technische uitvindingen), merken (voor namen en logo’s), modellen (voor de uiterlijke vormgeving) en auteursrechten. IE-rechten zijn een juridische erkenning van unieke ideeën en creaties die bedrijven en individuen een exclusieve positie op de markt verschaffen. Dankzij het door deze exclusiviteitsrechten verkregen monopolie kunnen bedrijven hun producten of diensten met een hogere marge in de markt afzetten, en zo hun ontwikkelkosten terugverdienen en winsten genereren. Inkomsten kunnen ook rechtstreeks uit de IE-rechten zelf voortvloeien, bijvoorbeeld door het verlenen van licenties. Tenslotte kan IE bijdragen aan een positief en innovatief imago van de onderneming.

Wat komt er kijken bij een doordachte IE-strategie?

Een doordachte IE-strategie is cruciaal voor het succes van bedrijven. Dit geldt in het bijzonder voor kleine ondernemingen, zoals startups. Startups zijn doorgaans immers afhankelijk van één product of dienst, en zijn daardoor extra kwetsbaar. Het strategisch inzetten van IE gaat veel verder dan alleen het veiligstellen van rechten: het is een strategisch instrument voor groei, waarde-creatie en risicobeheersing.

Het is belangrijk om verschillende IE-rechten op het juiste moment in te zetten. Zo kunnen bijvoorbeeld octrooien (op de techniek) en modelrechten (op het uiterlijk) complementaire bescherming aan een product bieden. Een IE-strategie omvat niet alleen het registreren van rechten, maar ook het soms bewust kiezen voor alternatieven, zoals geheimhouding.

Een goede IE-strategie kijkt ook verder dan de eigen onderneming: via openbare databases zoals Espacenet kunnen bijvoorbeeld octrooirechten van derden in kaart worden gebracht. Naast het verkrijgen van inspiratie (“Het wiel hoeft niet twee keer uitgevonden te worden!”) en strategische informatie (“Wie zijn mijn concurrenten en welke strategische keuzes maken zij?”), is het hebben van een overzicht van IE-rechten van anderen essentieel voor een vroegtijdige risico-inschatting en -beheersing.

IE door de bril van een investeerder

Investeerders zijn op zoek naar bedrijven die voor langere tijd een concurrentievoordeel hebben, zodat zij op termijn een rendement op hun investering kunnen behalen. Een investeerder weegt de risico’s en de mogelijke rendementen tegen elkaar af.

Naarmate de risico’s in het businessmodel van een onderneming afnemen, neemt de waarde van de onderneming toe. Wanneer een startup een goed idee heeft, waarvoor een marktvraag bestaat, heeft dat al een zekere waarde. Aanvullende zekerheden kunnen worden verkregen door met een werkend prototype, een zogenaamd “proof-of-concept”, te bewijzen dat het idee ook daadwerkelijk werkt. Pas echt interessant wordt het wanneer het werkende concept ook kan worden doorontwikkeld naar een schaalbare oplossing.

Hoe verder een onderneming is met het doorlopen van bovengenoemde fases, hoe meer het business model bewezen is, en des te lager de risico’s worden. Het afnemen van het risico voor een investeerder is dan ook omgekeerd evenredig met de waarde van de onderneming.

Afhankelijk van de fase waarin de onderneming verkeert, zal wel de hoogte van de financiële middelen voor het bereiken van de volgende fase toenemen. Het spreekt voor zich dat het uitvoeren van een test met een prototype in een laboratorium lagere kosten en risico’s met zich meebrengt dan het neerzetten van een fabriek waarin dezelfde technologie schaalbaar wordt uitgewerkt. Door het stapsgewijs doorlopen van alle ontwikkelfases zullen de risico’s voor investeerders beter te overzien zijn, en zullen zij eerder bereid zijn om ook grotere investeringen te doen.

Met een maatwerk IE-strategie kan een sterke marktpositie worden veiliggesteld, zodat de ontwikkelingsinspanningen en -kosten door de onderneming met winst kunnen worden terugverdiend. Een sterke IE-portefeuille, met bijvoorbeeld octrooien die de technologische voorsprong waarborgen, overtuigt investeerders van de langdurige levensvatbaarheid van een onderneming. Het laat zien dat het bedrijf unieke waarde biedt en minder kwetsbaar is voor imitaties, en dat het “haar zaakjes op orde heeft”: het toont aan dat het bedrijf proactief is in het beschermen van haar belangen en potentiële hindernissen voor groei vermijdt.

Tenslotte voegt een IE-portefeuille op zichzelf ook waarde toe aan de onderneming. Dit biedt investeerders extra bescherming voor hun investering. Immers, zelfs bij een onverhoopte bedrijfsbeëindiging behoudt de IE-portefeuille haar intrinsieke waarde, en kunnen IE-rechten op zichzelf, of licenties daarop, worden verkocht om (een deel van) de investeringen terug te verdienen. Dat geldt overigens ook voor IE-rechten die, bijvoorbeeld ten gevolge van een bijsturing in de bedrijfsstrategie, buiten de focus van de eigen onderneming zijn komen te vallen.

Conclusie

Intellectueel Eigendom vormt het fundament van innovatie en concurrentievoordeel voor bedrijven. Een goede IE-strategie is niet alleen een beschermingsmiddel: het is een strategisch instrument dat groei, waarde-creatie en risicobeheersing verschaft, en daarmee investeringskansen stimuleert. Voor investeerders fungeert een solide IE-strategie als een indicator van het groeipotentieel en de robuustheid van een onderneming. Bij het nastreven van investeringen is het dan ook essentieel om door de bril van een investeerder naar Intellectueel Eigendom te kijken. Een goed doordachte IE-strategie kan het verschil maken tussen het aantrekken van kapitaal of het missen van waardevolle financieringskansen.

Heb je naar aanleiding van dit artikel nog vragen: neem dan vrijblijvend contact op met één van onze consultants.