In tegenstelling tot de meeste IE rechten is het auteursrecht geen registerrecht. Hoewel dit voordelen heeft, leidt dit in de praktijk ook vaak tot lastige of onduidelijke situaties. Hoe weet je bijvoorbeeld of je auteursrecht hebt en hoelang is het recht geldig?
Geldigheid
Voor het ontstaan van het auteursrecht is in Nederland geen formaliteit vereist. Men hoeft niets te registreren of te deponeren, het recht ontstaat automatisch door de creatie van het werk. Wel is het raadzaam de © notice gevolgd door de naam van de auteursrechthebbende en het jaar van eerste publicatie op het betreffende werk aan te brengen. Dat werkt als waarschuwing dat u auteursrechten claimt.
Op een gegeven moment komt er een eind aan die bescherming; in Nederland geldt dat het auteursrecht 70 jaar na de dood van de maker van het betreffende creatieve werk komt te vervallen. Het werk is dan niet langer beschermd en valt in het publieke domein.
Niet alleen in Nederland overigens. Zo is in de USA recent het auteursrecht op
kindervriend Winnie the Pooh vervallen; dat hebben ze geweten. Binnen no time, was de film “Winnie the Pooh: Blood and Honey”, in de maak; een horror-film waarin de hoofrolspeler uit de zoetgevooisde verhalen van A.A. Milne, Winnie the Pooh, een bloeddorstige moordenaar speelt. Niet wat de creator voor ogen zal hebben gehad.
Binnenkort gaat ook Walt Disney, althans de Disney-onderneming, hiermee te maken krijgen; in 2024 valt namelijk ook Mickey Mouse, althans de ‘oer’-versie, in het publieke domein.
In 1994 overkwam dat ook de werken van Piet Mondriaan, vooral bekend als maker van abstracte kunst; 50 jaar na diens dood verviel het auteursrecht. Dit leidde direct tot een hausse aan Mondriaan merchandise en gebruik van diens werken in reclame-uitingen. Geheel toevalligerwijze werd later dat jaar de Auteurswet gewijzigd waardoor de duur van het auteursrecht werd verlengd tot 70 jaar (na de dood van de kunstenaar); hierdoor waren de Mondriaan-werken na een periode van
5 maanden opnieuw 
auteursrechtelijk beschermd – ondertussen is die bescherming definitief vervallen.
In het geval van Mondriaan is de situatie overigens nog complexer aangezien hij in de VS overleed en de huidig rechthebbende, de Mondriaan Trust, een Amerikaanse onderneming is; deze Trust claimt dan ook een auteursrechtelijke bescherming van 95 jaar, de Amerikaanse termijn. Veel kans maakt deze claim overigens niet, Mondriaan was nu eenmaal een Nederlander die onder de Nederlandse wet valt.
Ook voor u als ondernemer geldt dat het geen kwaad kan om regelmatig de auteursrechten binnen uw organisatie te checken. Heeft u goed op een rijtje welke werken auteursrechtelijk beschermd zijn, wie de auteursrechthebbende is - niet elk werk van een werknemer valt zomaar aan de werkgever toe - of hoelang een werk nog beschermd is? Bovendien kan het ook geen kwaad om regelmatig na te gaan of afbeeldingen of teksten die u op uw website gebruikt niet onder het auteursrecht van een derde vallen.
Wilt u meer informatie over auteursrecht? Onze merkengemachtigden en juristen zijn zeer ervaren en helpen u graag verder. Neem gerust contact met ons op.