De afgelopen maanden is in de media heel wat te doen geweest over Artificial Intelligence (AI). Middels speciale AI programma’s is het mogelijk teksten te maken maar ook prachtige afbeeldingen.
Voor wat betreft de teksten is natuurlijk ChatGPT een hot item, zeker op onze universiteiten waar de jongere generatie er ruimschoots gebruik van maakt en de universiteiten uitdaagt om een origineel werk te herkennen van een met AI gemaakte tekst. Het is ook nog eens zelflerend dus het wordt steeds beter. Onze ervaring leert evenwel dat je toch altijd het één en ander kritisch moet nakijken. Als wij intoetsen wat is het verschil tussen een octrooi en een patent krijg je een fout antwoord. Kortom, vertrouw er zeker niet geheel op!
Voor wat betreft afbeeldingen is het ook heel interessant. Midjourney en DALL-E zijn wel de meest bekende programma’s. Je kunt met opdrachten als ‘creëer een afbeelding van een frietzak met een kreeft erin’ het programma afbeeldingen laten maken. Maar ook bijvoorbeeld een portret van Elon Musk in de stijl van fotograaf Leibovitz. Zo kan de grootste artistieke onbenul ineens kunst produceren. Kijk naar bijgaande plaatjes. Ik toetste in: Pas de stijl van Kees van Dongen toe op Marilyn Monroe. Best een goed geslaagd werk.
Dit roept wel de vraag op mag dit allemaal zomaar? De technologische wereld vindt van wel. Zij stellen zich op het standpunt dat allereerst diegene die de vraag stelt het één en ander bewerkstelligt maar ook dat er géén verveelvoudiging plaatsvindt. Ook is de nieuwe openbaarmaking - een handeling voorbehouden aan de auteursrechthebbende - niet onomstreden. Immers, bij AI wordt gebruik gemaakt van enorme databases waarin zich gegevens bevinden van op het web geplaatste afbeeldingen. De AI computerprogramma’s zijn zo gemaakt dat zij van deze bestaande data leren en vervolgens die kennis toepassen op nieuwe situaties, zonder dat de computer expliciet wordt geprogrammeerd om specifieke taken uit te voeren. Niks nieuws onder de zon aldus de techneuten.
Het is in ieder geval wel een doorn in het oog voor de kunstwereld en in Amerika hebben 3 artiesten een zogenaamde ‘class action’ gestart tegen drie makers van AI software waaronder Midjourney. Volgens de Amerikaanse juristen gaat het om een eenentwintig-eeuws collegegereedschap dat auteursrechtelijk beschermd werk van miljoenen artiesten remixt en daar moet veel geld tegenover staan. Men eist een totale schadevergoeding van 5 miljard dollar.
Saillant is dan dat het Mauritshuis onlangs een wedstrijd heeft uitgeschreven voor het mooiste werk geïnspireerd op het meisje met de parel van Vermeer. Immers dat laatste schilderij hangt tot 31 maart in het Rijksmuseum in Amsterdam waar het is uitgeleend voor de grote Vermeertentoonstelling. Op de plek waar het oorspronkelijk hing in het Mauritshuis zocht men een leuke vervanging en vandaar dat deze wedstrijd werd uitgeschreven. Er was een officiële jury en die heeft 5 werken uitgekozen. Het winnende schilderij was van de Duitse “kunstenaar” Julian van Dieke die het werk met behulp van AI (Midjourney) en Photoshop had geproduceerd. Het lijkt of de jury van mening is dat er een auteursrechtelijk werk is gecreëerd maar in de media laat de jury zich er niet over uit. Zij vermeldt alleen dat haar opdracht was te kiezen wat het mooiste is. Als rechthebbende wordt van Dieke vermeld en niet Midjourney………
