Hoeveel rechten heb je op je eigen achternaam? Het idee bij cliënten is dat het gebruik van je achternaam in een bedrijfsnaam toch eigenlijk altijd zou moeten kunnen. Maar helaas is dit niet altijd zo, zoals onlangs weer bleek in een rechtszaak. Hoe zit het dan met het gebruik van je eigen achternaam?
Broers met bussen
Stel, je hebt een familiebedrijf in touringcars samen met je broer en jullie achternaam staat heel groot op de gevel. Maar dan komt het moment dat jullie beiden je eigen weg gaan en er ontstaan twee ondernemingen die hetzelfde doen onder verschillende handelsnamen. De ene broer gebruikt zijn achternaam als bedrijfsnaam en registreert die als merk, de andere broer gebruikt een andere bedrijfsnaam. Mag de tweede broer op een later moment zijn eigen achternaam nog wel achterop zijn bussen vermelden, als toevoeging aan zijn nieuwe bedrijfsnaam?
Nee, zegt de rechter in een rechtszaak over deze kwestie.
Hoe zit dat dan?
De regel is dat een merkhouder iemand het gebruik van zijn eigen naam en/of adres niet kan verbieden. Tenminste, zolang de familienaam op een “eerlijke manier” gebruikt wordt in het commercieel verkeer. Wat “eerlijk” is hangt van de omstandigheden af, maar wat over het algemeen niet mag is “onrechtmatig profiteren” van de merknaam van een ander of verwarring veroorzaken over de herkomst van de diensten van beide partijen. Hierbij spelen de aard van de activiteiten van beide partijen mee en ook de overeenkomsten tussen de achternaam en merknaam.
In het geval van de broers werd de familienaam volgens de rechter gebruikt op een manier die verder gaat dan nodig is: er is niet aangetoond wat de noodzaak is om de familienaam achter de bedrijfsnaam te vermelden op de bussen. En de manier waarop dat gedaan wordt, leidt er volgens de rechter toe dat mensen gaan denken dat de bedrijven aan elkaar verbonden zijn, terwijl dat niet het geval is.
Wat mag ik dan wel met mijn eigen achternaam?
Voor een achternaam die in het commercieel verkeer gebruikt wordt (dus als handelsnaam of als merknaam) gelden eigenlijk dezelfde regels als “gewone” merken en handelsnamen. Zodra een achternaam als handelsnaam gebruikt wordt is het in conflicten van belang hoe gelijk de namen zijn, of de diensten gelijk zijn, of men zich op hetzelfde gebied richt en wie de eerste gebruiker was. Als een achternaam als merk wordt gebruikt dan gaat het erom of er verwarring kan ontstaan tussen beide merken, op grond van de gelijkheid van producten of diensten en de gelijkheid van de namen.
Kortom, PHILIPS kan niet verbieden dat u Philips heet, maar kan u wel verbieden onder de naam “Philips Lampen” een lampenwinkel te beginnen.
Uiteraard is elke kwestie hierover een beetje anders. Voor vragen over specifieke kwesties kunt u altijd contact met ons opnemen.
Wilt u meer informatie over merken? Download dan het (gratis) Handboek Merkbescherming! Het Handboek Merkbescherming behandelt de meest voorkomende vragen van ondernemers over de wijze waarop een ondernemer met merkrecht in zijn onderneming dient om te gaan.
