nl

Zoeken Menu

    © 2024 AOMB. Alle rechten voorbehouden.

    Terug naar overzicht

    De mooie én grillige kanten van het auteursrecht

    Ingrid Daemen

    Trademark assistant

    Het auteursrecht is een echt buitenbeentje, het heeft mooie én grillige kanten en dus daarom wat ons betreft een goed onderwerp om wat meer informatie over te verstrekken.

    Als ondernemer wordt u (wellicht zonder bewustzijn) vaak geconfronteerd met het auteursrecht, denk aan het laten maken van een nieuw logo, nieuwe website, het gebruik van afbeeldingen van derden en ga zo maar door.

    Het auteursrecht kan u beperken in het gebruik van materiaal van derden, maar biedt u als ondernemer ook mogelijkheden in verband met de strijd met de concurrenten.

    Wat is het auteursrecht nou precies?
    Volgens de officiële definitie het volgende: “Het auteursrecht is het uitsluitend recht van den maker van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst, of van diens rechtverkrijgenden, om dit openbaar te maken en te verveelvoudigen, behoudens de beperkingen, bij de wet gesteld.”
    Het klinkt wat hoogdravend deze definitie, maar deze wet komt ook al uit 1912.

    Het is vooral belangrijk dat in een werk origineel is en dus de persoonlijke stempel van de maker te herkennen is. Het moet zintuigelijk waarneembaar zijn, dus horen of zien.

    En wat zeker niet?
    Het is belangrijk om te vermelden dat je hierdoor ideeën uitsluit. Deze zijn dus niet auteursrechtelijk beschermd, want niet waarneembaar als deze alleen in je hoofd zitten.

    Ook datgene wat technisch of functioneel noodzakelijk is, is niet bescherm door middel van het auteursrecht, dit kan beschermd worden door middel van een octrooi (patent).

    Wie is de rechthebbende?
    Dat is in alle gevallen de maker van het product. Een grote uitzondering hierop is dat als je in dienst bent bij een werkgever om bijvoorbeeld een reclame campagne te ontwikkelen, dan gaat het auteursrecht automatisch naar de werkgever. Er is hier geen overdracht etc. voor nodig, dit wordt automatisch door de wet zo geregeld.

    Dit betekend ook dat als jij niet in dienst bent bij de werkgever om creatief werk te verrichten, zoals bijvoorbeeld een collega van de boekhouding, en deze wel een creatieve bijdrage levert, dan komt het auteursrecht bij de collega van de boekhouding terecht in plaats van bij de werkgever. Een overdracht is dan nodig om de rechten bij de werkgever te krijgen.

    Een grote misvatting over de rechten van een creatie is dat deze overgaan naar een nieuwe partij als er betaald wordt voor een bepaalde dienst. Zoals het betalen van de rekening van een reclamebureau dat een nieuwe logo voor u heeft ontworpen. Als er geen expliciete afspraken zijn gemaakt over het auteursrecht dan blijven deze bij de maker (dus reclamebureau). Voor de overdracht is dan een schriftelijke akte vereist.

    Zijn er verplichte formaliteiten om het auteursrecht te krijgen?
    Het auteursrecht ontstaat letterlijk door het maken van het werk, daar is geen formaliteit voor vereist, deze ontstaat door de creatie. Dat klinkt natuurlijk heel mooi, maar hoe bewijs je dat een auteursrecht hebt, en vanaf welk moment?

    Het is in het algemeen verstandig om, voornamelijk in de creatieve branche, alle ontwikkelingen bij te houden. In bijvoorbeeld een logboek. Voorheen was het mogelijk om bij de belastingdienst een stempel te halen voor op jouw creatie, dan was daar duidelijk een datum in te zien zodat je dit later kon overleggen met derden. Dat is niet meer mogelijk, tegenwoordig kun je wel naar een notaris of merkengemachtigde gaan om een verklaring te laten afgeven. Bij het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BBIE) is het mogelijk om een i-depot te verrichten. Je omschrijft je creatie en krijg een indieningsdatum die wordt bijgehouden in dit (tegenwoordig online) register.

    Wat kan het auteursrecht mij bieden?
    Eigenlijk heel simpel; indien je eigenaar bent van een auteursrecht kun je derden verbieden jouw creatie te (her)gebruiken.

    Wat kun je doen als dit wel gebeurd, en er inbreuk wordt gepleegd? Over het algemeen is een keurige aanschrijvingsbrief een begin. Levert dat niet het gewenste resultaat (het stoppen van de inbreuk) op, dan is een volgende, iets formelere stap, een cease and desist letter, een optie. Hierbij vragen we de inbreukmaker met onmiddellijk ingang de inbreuk te staken. Mocht dit ook niet het gewenst effect hebben dan is een stap naar de rechtbank een optie. Indien er haast bij geboden is dan is een kort-geding een goede mogelijkheid. Een schadevergoeding en beslaglegging zijn dan de eisen die je kunt stellen.

    Maar beter is het (natuurlijk) om inbreuk van derden te voorkomen. Wat preventief wil helpen om je auteursrecht te claimen is een copyright notice te vermelden, deze: © met het ontstaansjaar van je werk en je naam (of: de naam van de maker). Daarmee claim je het auteursrecht waardoor derden kunnen begrijpen dat je hier serieus mee omgaat en derden het niet zomaar kunnen (her)gebruiken.

    Wat is belangrijk voor de ondernemer?
    Creëer awareness binnen uw organisatie. Zorg dat uzelf en uw medewerkers bewust zijn en dat ze de risico’s en kansen hiervan zien, want auteursrecht is aanwezig binnen iedere organisatie.
    Las hier bijvoorbeeld vaste moment voor in, bij de introductie van de nieuwe medewerker, artikelen op intranet etc.

    Andersom is het belangrijk dat informatie over eigen werken goed vast gelegd worden, een datum (en bewijs) is dan altijd van belang. Zeker bij het in gesprek treden met derden.

    Enkele valkuilen waar u extra alert op kunt zijn
    Wees terughoudend met het gebruik van foto’s van internet, het klinkt als een open deur maar vaak wordt dit in enthousiasme vergeten. Zelfs de grote merken welke hier zorgvuldig mee omgaan begaan hierin wel eens een misstap.

    Hoe bepaal ik nu of ik inbreuk maak op een derden?
    Er zijn veel diverse factoren die hier invloed op hebben en het is moeilijk om met enkele punten weer te geven of er inbreuk wordt gemaakt ja of nee. Een eigenlijk voor de hand liggende en laagdrempelige toets is om beide werken naast elkaar te houden en bij uzelf na te vragen hoe u het zou vinden bij een omgekeerde situatie.


    Wilt u graag meer informatie over het gebruik of misbruik van auteursrecht? Neem dan contact met ons op via markyourbrand@aomb.nl

    Ingrid Daemen

    Trademark assistant

    Blijf op de hoogte

    Schrijf u in voor onze nieuwsbrief