Wie kijkt er niet naar het satirische TV programma van Arjen Lubach zondagavond op de VPRO? Zeker in tijden van Corona is humor altijd een mooie uitlaatklep en hoe leuk is het dan niet om personen of situaties lekker op de korrel te nemen?

Eind maart had Arjen Lubach het Nederlandse bedrijf Rumag te pakken. Hij beschuldigde Rumag van het jatten van teksten hetwelk geen windeieren legde omdat het online shoppen van T-shirts met “kekke” teksten in deze tijden blijkbaar een geliefde bezigheid is.

Was Rumag eigenlijk illegaal bezig? Met andere woorden: Mag je teksten van een ander overnemen op een T-shirt of een mok printen en verkopen met een winstoogmerk? Zoals in heel veel gevallen luidt het antwoord op deze vraag: Dat ligt eraan. Het is namelijk afhankelijk van de tekst.

Teksten kunnen beschermd worden krachtens het auteursrecht. Dan moeten ze voldoen aan twee vereisten: Ze moeten oorspronkelijk zijn en ze moeten een persoonlijke stempel van de maker dragen. Een tekst is oorspronkelijk als het niet is “ontleend” aan het werk van een ander. De persoonlijke stempel, het tweede criterium, betekent dat er sprake moet zijn van enige mate van originaliteit van de tekstschrijver. Die originaliteit is een subjectief criterium. In de rechtspraak wordt de drempel daarvoor niet erg hoog gelegd maar het moge duidelijk zijn dat hele korte zinnen, meer mededelingen, niet auteursrechtelijk worden beschermd. Wij denken dan aan teksten als: “Ik wil naar huis” of “ ik verveel me” etc.

Speurend op de website van het betreffende bedrijf Rumag zagen wij de tekst:

WAAROM.IS.M’N.BUIK.NIET.ZO.PLAT.ALS.M’N ACCENT
ALTIJD.WAT

Ons insziens zal bovenstaande tekst wel voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking komen.

Als er sprake is van auteursrecht is het ongeoorloofd om deze tekst te gebruiken zonder toestemming van de maker. Het geldt niet alleen voor de identieke zin maar ook voor kleine wijzigingen daarin. Het niet of wel plaatsen van punten is zeker een kleine wijziging en blijft auteursrechtelijke inbreuk.

Daarnaast kan het onder omstandigheden mogelijk zijn dat er een merkrecht rust op een tekst. Merken zijn onderscheidingstekens van producten of diensten en dat is van belang om in het oog te houden bij de beoordeling van een tekst als merk . De wijze waarop Rumag teksten aanbiedt op allerlei dragers is ons inziens geen gebruik als merk. Men zal hier geen merkfunctie zien.

Bovendien is het voor een geldig merkrecht in principe nodig dat er een merkregistratie is. Een merkregistratie verricht je voor de Benelux bij de Benelux Merkenautoriteiten en die stellen voor acceptatie van een teken als merk de eis dat de tekst voldoende onderscheidend is en niet puur beschrijvend. Hier wordt best een hoge drempel gehanteerd. De bekende slagzin van Bavaria ZO. NU EERST …. is bijvoorbeeld als merk in het Benelux merkenregister geschreven maar in eerste instantie - in 1998 - ingediend in combinatie met het corporate brand BAVARIA, ZO. NU EERST EEN BAVARIA.

Het is niet ondenkbaar dat men het eerst in die combinatie heeft aangeboden om het geheel als merk geregistreerd te krijgen, immers met het corporate brand BAVARIA erin is het zeker onderscheidend, om later, nadat de tekst ZO. NU EERST .… was ingeburgerd als merk - en iedereen direct die tekst met de bierbrouwer Bavaria associeerde - de slagzin ook als merk aan te vragen zonder BAVARIA.

Onze conclusie? Houd ook bij het opdoen van inspiratie voldoende gepaste afstand. Dat voorkomt problemen.


Wenst u meer informatie over merken en modellen? Neem dan een kijkje op www.markyourbrand.nl

Het is weer zover, bijna routine maar altijd onvergetelijk. Van zaterdag 19 oktober tot en met aanstaande zondag 27 oktober is de alweer 21ste Dutch Design Week. Inmiddels is het het grootste designevenement geworden van Noord-Europa en presenteren ruim 2.600 ontwerpers zich aan meer dan 350.000 bezoekers uit binnen- en buitenland. De nadruk ligt op experiment, vernieuwing en crossovers.

Om een idee te geven van het conceptuele karakter van een van de projecten van de Dutch Design Week: Ralph Nauta en Lonneke Gordijn van Studio Drift presenteerden onderstaand model, het zogenaamde “bag project”.

Dit blokje visualiseert in samengeperste vorm een draagtas die Albert Heijn uitgeeft. Ze hebben geteld op een gemiddelde dag hoeveel zakken er werden uitgegeven in Eindhoven en iedere zak wordt gesymboliseerd door een blokje dat sculpturaal wordt weergegeven middels audiovisuele middelen. Zie hier het filmpje.

Als we dan bedenken dat we modellenwetten hebben die alleen betrekking hebben op de visueel waarneembare twee- of driedimensionale vormen van het uiterlijk van een gebruiksvoorwerp, dan staat deze vorm van design heel ver weg van bescherming krachtens de modelwetgeving. Gelukkig kennen we nog auteursrechtelijke bescherming in Nederland waarbij evenwel ook geldt dat enkele gedachten, stijlen, concepten vrij zijn en niet te beschermen krachtens auteursrecht.

De formele erkenning door de Dutch Design Week, een cultureel event van standing, zal evenwel zeker bijdragen dat de hier gegenereerde bekendheid niet zo makkelijk wordt nagemaakt.



Meer informatie over merken en modellen? Neem dan een kijkje op www.markyourbrand.nl

Nederland staat goed bekend op voedingsmiddelen gebied. Biotechnologie dankzij concerns als Friesland Campina en DSM geeft ons een belangrijke voorsprong.

Als je nieuwe producten ontwikkelt voor de consumentenmarkt is het raadzaam goed na te denken over de naamgeving. Enerzijds wil je er een merk aan geven, anderzijds moet je het product duiden, met andere woorden een soortnaam bedenken naast de merknaam. Die soortnaam moet de consument zo veel mogelijk informatie geven over de eigenschappen, de kwaliteit, de herkomst en toepassing van het product. Daarbij hebben we wel te maken met allerlei regelgeving op het gebied van voedingsmiddelen en claims voor bepaalde termen.

In dat kader heeft de Hoge Raad onlangs een arrest van het Hof bekrachtigd en werd kortom bevestigd dat zuivelproducten en dus het woord “zuivel” duidt op producten vervaardigd uit melk waarbij melk een dierlijke oorsprong heeft. Dit betekent dat de benaming “zuivel” niet mag worden gebruikt voor plantaardige producten. Hierbij moet worden gelet op de omstandigheden van het geval maar de toevoeging van bewoordingen “yoghurtvariatie” of “zuivelvrije variatie op melk” betekenen niet per definitie dat bijvoorbeeld sojamelk geoorloofd is. In tegendeel. Ook indien geen aanduiding wordt toegevoegd dat het om een ander product dan melk gaat is de term sojamelk verboden, aldus het Hof.

De innovatie op het schap maakte dat wij de supermarkt in doken om de praktijk te toetsen aan deze recente gerechtelijke uitspraak.

Neem RUNDERREEPJES van Veggie Chef. Maakt de toevoeging van het begrip “vegetarische” voor RUNDERREEPJES deze verpakking geoorloofd? Wij denken het niet. Het is in ieder geval misleidend.

En is een variant STUKJES VAN RUND voldoende om aan de warenwetgeving te voldoen? Albert Heijn vindt van wel, zie bijgaande verpakking.

Europese fabrikanten zijn wel alert op deze regelgeving. Het kost immers veel geld om de bestaande verpakkingen te wijzigen. Zo kenden we vroeger OAT MILK maar dit product is onlangs veranderd in OAT DRINK. De marketeer van dit product zal zich afvragen of OAT DRINK de consument wel voldoende zal aanspreken. OAT MILK zegt immers veel meer over het product.

Voor Alpro, een van de belangrijkste leveranciers van sojamelk betekent de eerder genoemde uitspraak dat zij de naam moet veranderen in bijvoorbeeld sojadrink. Interessant is het antwoord op de vraag of zij hier dan wel MILKY & CREAMY aan mag toevoegen?


Meer informatie over merken en modellen? Neem dan een kijkje op www.markyourbrand.nl

Bovenstaand merk werd 21 mei 2014 op naam van Adidas ingeschreven in de EU. Inschrijving werd gevraagd voor kleding, schoeisel en hoofddeksels waarbij werd vermeld dat het merk wordt gevormd door “drie op dezelfde afstand van elkaar geplaatste parallel lopende strepen van gelijke lengte die in welke richting dan ook op de waar zijn aangebracht”.

In december 2014 diende Shoe Branding Europe BVBA een vordering in tot nietigverklaring van dit merk op grond van gebrek aan onderscheidend vermogen. Adidas betwistte dit niet, maar stelde zich op het standpunt dat het betrokken merk in ieder geval door gebruik onderscheidend vermogen heeft gekregen en derhalve rechtsgeldig was ingeschreven.

Voordat het bewijsmateriaal dat Adidas in de procedure inbracht werd beoordeeld, ging het Hof de omvang van het merk bepalen. Uniemerken zijn in principe alle tekens die vatbaar zijn voor grafische voorstelling, mits zij in staat zijn de waren of diensten van een onderneming te onderscheiden. Het betwiste merk wordt gevormd door datgene wat op het moment van inschrijving als kenmerk wordt aangegeven. Dit gezegd hebbende kon het Hof niet anders dan de beslissing van de Kamer van Beroep bevestigen dat het merk bestaat uit 3 dunne parallel lopende verticale zwarte strepen op een witte achtergrond waarvan de lengte ongeveer vijf keer groter is dan de breedte. Het heeft relatief weinig kenmerken: de lengte/breedte verhouding, de witte ruimte op gelijke afstand tussen de zwarte strepen en het feit dat deze strepen parallel lopen.

Kortom, een zeer simpel beeldmerk met drie kenmerken. Het door Adidas aangevoerde element dat het zou gaan om een patroonmerk, een teken dat bestaat uit een reeks elementen dat op regelmatige wijze wordt herhaald (in wat voor uitvoeringsvorm dan ook) werd door het Hof niet geaccepteerd. Dit had gevolgen.



Adidas staat er om bekend de drie strepen op grote schaal te gebruiken maar op zeer verschillende wijzen, getuige het hierboven afgebeelde bewijsmateriaal. In deze voorbeelden worden de strepen op diverse wijze in andere verhoudingen/afmetingen en in verschillende kleurstellingen gebruikt. Dit maakt dat het Hof oordeelde dat er onvoldoende bewijs was van inburgering door gebruik.

Conclusie: van relatief simpele merken weten we al dat het niet makkelijk is ze als merk erkend te krijgen door het publiek. Het kost tijd en marketinginspanningen voordat de consument een enkele punt, uitroepteken of 3 strepen als merk herkent. Als dit al lukt, is het zaak de strepen op een constante gelijke wijze toe te passen op dezelfde plaats in dezelfde kleurstelling. Een monopolie op plaatsing van drie strepen ongeacht kleurstelling, lengte en plaats is een stap te ver.

Ons inziens een terechte uitspraak die evenwel ook op een andere manier bereikt had kunnen worden. In plaats van merkgebruik had het Hof de 3 strepen als decoratiemiddel kunnen duiden en zo was hetzelfde doel bereikt!

Wat kan je zelf doen om te voorkomen dat namaak van je producten op de markt komt?

Maak afspraken met producten/leveranciers.
Het gaat in dit soort gevallen om een distributie- danwel een licentiecontract. Bij een licentiecontract geef je al dan niet exclusief alle of één exploitatierecht aan een derde, bijvoorbeeld het recht om jouw spullen te maken, maar niet het recht om ze ook te promoten of te exploiteren. Immers, exploitatierecht is een veelheid aan rechten en je kunt per onderdeel een licentie geven. Bij een enkel distributiecontract mag een derde niet die handelingen doen die aan de rechthebbende zijn voorgehouden. Hij mag enkel het product al dan niet exclusief verkopen en veelal is dat in een bepaald gebied.

Schriftelijk.
Verder is het natuurlijk zaak die afspraken niet alleen mondeling te maken maar schriftelijk vast te leggen in daartoe geëigende contracten met opzeggingsperiodes en oplossingen wat te doen als een partij in gebreke blijft. Ook als er onverhoopt inbreuk wordt gemaakt moet worden bepaald wie mag en kan optreden en wie dat dan betaalt.

Spreek inbreukmakers actief aan.
Bij elk product dat qua vormgeving of techniek in de buurt van jouw product komt, is het aan te raden om die betreffende partij te wijzen op hun rechten en eventueel staking van dat gebruik te vorderen. Je voorkomt daarmee dat de markt dichtgroeit met varianten op je product en dat uiteindelijk jouw product haar unieke karakter verlies. Het spreekt voor zich dat in geval van identieke kopieën van jouw product of merk (lees: counterfeit) het zaak is zo snel mogelijk te handelen en eventueel met een beslagneming ervoor te zorgen de kopie van de markt te krijgen. Hiervoor zijn verschillende mogelijkheden en wij zullen je hier graag in raden.

Wees actief met de grenzen van de EU.
Een zogenaamd douaneverzoek om optreden is een goede preventieve maatregel om te voorkomen dat producten van buiten de Europese Unie die inbreuk vormen de Europese Unie in komen. In geval van zo een douaneonderzoek informeer je de douane van de verschillende lidstaten over de herkomst en aard van je producten zodat zij in staat zijn zendingen van inbreuk makende producten te onderscheppen. Er is hiervoor een degelijke goed werkende procedure opgesteld waarover wij je graag inlichten.

Cyberinbreuk
Zeker in geval van high end consumer goods loont het om speciale zoekbedrijven in te schakelen welke automatisch websites kunnen onderzoeken op namaakproducten. Een dergelijke bewakingsdienst gaat in een abonnementsvorm, waarbij een groot aantal parameters kunnen worden ingesteld, zodat je de resultaten krijgt die je wenst en ook deze wijze van inbreuk adequaat kan tegengaan.

Wilt u meer informatie over merken? Neem gerust contact met mij op, ik help je graag verder!
Of download het (gratis) Handboek Merkbescherming! Het Handboek Merkbescherming behandelt de meest voorkomende vragen van ondernemers over de wijze waarop een ondernemer met merkrecht in zijn onderneming dient om te gaan

Ik ben geregeld te vinden bij Indoor Action, de bekendste sportschool van Arnhem, waar de medewerkers van onze Arnhemse vestiging met trots en plezier actief zijn. De naam “INDOOR ACTION” is dermate beschrijvend voor een sportschool dat zij deze helaas niet als merk kunnen beschermen. Op zich niet persé een probleem wanneer je de grootste en meest bekende sportschool van Arnhem bent. Of toch wel…?

Geen bescherming? Dan zouden ook concurrenten uw naam zomaar kunnen gebruiken
Toen ik vanochtend de sportschool verliet viel mijn oog op de vitrinekast in de hal met daarin hun merchandise-lijn, welke ze ontwikkelen zodat leden met trots kunnen uitdragen waar ze sporten. Natuurlijk kocht ook ik een tas met daarop de naam INDOOR ACTION. Ik realiseerde me gelijk dat in principe elke concurrent (denk aan de low cost vechters als BASIC FIT en FIT FOR ALL) deze woorden ook op hun merchandise zou kunnen en mogen gebruiken. Zouden de eigenaren van Indoor Action dat nou zo leuk vinden? Ik denk persoonlijk van niet... maar wat kun je er aan doen?

Wanneer u wilt voorkomen dat concurrenten uw naam gebruiken is mijn tip te gaan bouwen aan een onderscheidend beeldmerk waaraan uw naam kan worden opgehangen. Op deze manier kunt u indirect toch een merkrecht verkrijgen. U wilt per slot van rekening uw concurrent voorblijven.

Wat maakt dan een onderscheidend beeldmerk?
Voorbeelden van sterke beeldmerken zijn onder andere het Shell logo, het logo van sportbedrijf RHEDEN en het Albert Heijn logo. Dit zijn stuk voor stuk sterke beeldmerken omdat ze geen puur beschrijvende relatie hebben met het onderliggende product of dienst. SHELL voor een oliemaatschappij is in dit rijtje het sterkste. In principe legt een schelp geen enkele relatie met olie. SPORTBEDRIJF RHEDEN hanteert een beeldmerk dat actie toont, dus wel een relatie legt maar zeker geen noodzakelijke keuze. ALBERT HEIJN profileert zich met haar afkorting, die ze zwaar gestileerd gebruikt, niet direct onherkenbaar maar zeker niet voor de hand liggend. Bij elk van de drie beeldmerken zijn dus duidelijk bewuste creatieve keuzes gemaakt.

Er is geen wet die bepaalt wanneer iets precies onderscheidend genoeg is. Wat in ieder geval niet onderscheidend is, is wel heel helder. Bijvoorbeeld het enkel toepassen van een iets afwijkend lettertype, het plaatsen kader of een cirkel om een woordmerk, etc. Vroeger werden dergelijke eenvoudige visuele verfraaiingen nog wel geaccepteerd, maar tegenwoordig is dit onvoldoende om het geheel tot een onderscheidend merk te maken.

Kortom
Wanneer u voor uw onderneming een naam hanteert die dermate beschrijvend is dat registratie als merk niet mogelijk is, bouw dan aan een sterk beeldmerk om toch voor merkbescherming in aanmerking te komen. Heeft u nog geen merknaam gekozen? Zorg dan in eerste plaats voor een sterk woordmerk om uw product of dienst te onderscheiden in de markt. In de blog van mijn collega Renate Pouw leest u praktische tips voor het creëren van een sterke merknaam.

Heeft u vragen? Aarzel dan niet contact met mij op te nemen. Met 27 jaar ervaring kan ik een goede inschatting maken en ben ik u graag van dienst.

- - -

Wilt u meer informatie over merken? Download dan het (gratis) Handboek Merkbescherming! Het Handboek Merkbescherming behandelt de meest voorkomende vragen van ondernemers over de wijze waarop een ondernemer met merkrecht in zijn onderneming dient om te gaan.